جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از زیباترین شاخصه های اخلاق فردی و اجتماعی عدالت طلبی است که اسلام نیز آن را فضیلتی بزرگ می شمارد. بارزترین شخصیت عدالت طلب در اسلام بعد از پیامبر(ص)حضرت علی(ع)می باشد که به حق تجسم عینی عدالت بود. ایشان با به کارگیری عدالت در زمینه های مختلف اعم از زندگی فردی و حکومتی ،الگوی مناسبی برای عدالت دوستان می باشد. از مهم ترین اقدامات او در جهت تحقق عدالت اقتصادی، توزیع عادلانه درآمدها و ثروت ها بود.پیامبر(ص) بعد از تشکیل حکومت در مدینه اقدامات مهمی را در زمینه اقتصاد انجام دادند، که از مهم ترین آنها:منعربا، احتکار، اسراف طبق دستور قرآن و تأسیس بیت المال و توزیع عادلانه درآمدها و ثروت‌ها بود.در زمان ابوبکر به سنت پیامبر(ص)در تقسیم بیت المال به طورنسبی عمل شد، اما در زمان عمر با افزایش فتوحات و غنائم، درآمدها نیز افزایش یافت. او گروهی مانند سابقین، مجاهدین ، زنان و خویشان پیامبر را بر دیگران برتری می داد. در زمان عثمان وضع بدتری به وجود آمد.به گفته علی(ع) او و خویشاوندانش مال خدا را مانند شتر گرسنه ای که به علف بهاری رسیده باشد، خوردند.عثمان درآمدها و ثروت های حکومت را نه به شیوه پیامبر(ص) و ابوبکر و حتی عمر، بلکه به طرز چشم گیری به صورت ناعادلانه تقسیم کرد. سرانجام ، این عمل و اعمال سوء دیگرش او را به نابودی کشاند امام علی(ع) بعد از بدست گرفتن حکومت، توزیع عادلانه درآمدها و ثروت‌ها را سرلوحه برنامه های اقتصادی خود قرار دادند و اقدامات مهم ایشان در این زمینه عبارتند از: مصادره اموال نامشروع، استرداد اموال به بیت المال، مبارزه با رفاه طلبی مسئولان نظام، محرومیت زدایی، توجه به قشر محروم و تأکید بر سادگی مسئولان.در این رساله کوشش شده تا توزیع عادلانه ی درآمدها و ثروت ها توسط حضرت علی(ع) مورد بررسی قرار گیرد. و نیز به منظور درک بهتر شرایط اقتصادی جامعه در زمان حضرت علی(ع) مختصری از اقتصاد عرب جاهلی و صدر اسلام و نیز نحوه ی توزیع درآمد و ثروت توسط ابوبکر، عمر و عثمان ذکر شده است.

چکیده ندارد.

این نوشتار دیدگاه‌های شیعه و اهل سنت در باره ماهیت امامت و ادله و شرایط آن را بررسیده و بر اساس‌آیات قرآن کریم و روایات معصومین( ابعاد مختلف امامت و ویژگی‌های امام را تبیین می‌کند. نویسنده ضمن بیان شرایط امامت و خلافت از منظر اهل سنت به نقد مسأله سقیفه برای انتخاب خلیفه پس از پیامبر اسلام( پرداخته و به مبانی آنان در باره نصب امام و شرایط و ویژگی‌های او خدشه وارد می‌کند. پژوهش حاضر در دو باب ارائه شده است. در باب اول مفهوم امامت در مکتب کلامی اهل سنت، ادله آنان در مبحث امامت و نبوت، شرایط امام، مانندِ علم، عدالت و شجاعت و سر انجام: احراز آن ها در خلفای سه‌گانه بررسی می‌گردد. انعقاد امامت و راه‌های آن، مسأله سقیفه و انتخاب خلیفه، حکام جائر و لزوم اطاعت ازآنان، وجود امامت در نسل قریش و حرمت خروج برحاکم جائر از منظر اهل سنت، همراه با ادله قرآنی و روایی آنان در این زمینه، از دیگر مطالب این نوشتار محسوب می‌شود. باب دوم به تعریف امامت، نشانه‌های آن از دیدگاه معصومین(، تعریف ائمه از امامت و امام، ادله قرآنی امامت، تفسیر آیات متعددی از قرآن در این زمینه، شرح برخی احادیث به ویژه ثقلین و غدیر در اثبات امامت امام علی( و... از منظر مفسّران و عالمان شیعی اختصاص دارد.

این رساله پژوهشی است درباره «قاعده جب» که در قالب سه بخش تنظیم شده و هر بخش، دارای سه فصل جداگانه؛ در بخش اول: معنا و ماهیت قاعده جب بیان شده و آمده است که معنای آن، قطع گذشته ی ناصواب و وصل نکردن آن به پس از مسلمان شدن است و ماهیت آن، امتنانی و تشویقی بوده و به موجب آن، غیر مسلمانان به پذیرش دین اسلام،‌فراخوانده می شوند. آنگاه مدارک و اسناد اعتبار آن با توجه به آیات و روایات و سیره پیامبر (ص) بررسی شده و آمده است که از ناحیه سیره، فقیهان درباره ی این قاعده به تسالم رسیده اند. در بخش دوم، قلمرو و کاربرد قاعده جب، بررسی شده است. در بخش سوم،‌ قاعده جب، با قواعد فقهی و حقوقی دیگر سنجیده و درباره ی نسبت آن با قاعده «التوبه تجب ماقبلها» آمده که این قاعده، در واقع مرحله ای دیگر از قاعده جب است. همچنین نسبت قاعده جب و قاعده حقوقی «عطف نشدن قانون به گذشته» عموم و خصوص من وجه بیان گردیده است. سپس قاعده جب با قواعد فقهی نظیر «الاشتراک» «لاحرج» و «الاتلاف» مقایسه شده و نسبت هر یک با آن، بیان گردیده است. در آخر، نتیجه گیری شده، هدف و غایت قاعده جب، علاوه بر کاربرد فقهی آن، به صورت روشن، تشویق تمام غیر مسلمانان و منحرفان مسلمان دانسته شده، تا به دین اسلام، رو آورند و به سعادت دنیا و آخرت برسند.

تحقیق حاضر حاوی تمام مباحث مربوط به احباط و تکفیر از نظر قرآن و روایات می باشد که این مباحث در شش فصل بیان گردیده است. فصل اول: مشتمل بر مقدمات و بیانگر بعضی از مساءل مانند، تبیین موضوع "پیشینه تحقیق" مفهوم شناسی احباط، معنای لغوی تکفیر، گسترده تکفیر و مفهوم حسنات و سیآت می باشد. فصل دوم: بیانگر ادله احباط از نظر قرآن کریم و بیان آیاتی که به روشنی بر احباط دلالت دارد و بیان شبهات و پاسخ به آنها. فصل سوم: راجع به عوامل حبط از دیدگاه قرآن کریم می باشد، اعم از عوامل مستقل و غیرمستقل مانند شرک، نقاق، تکذیب معاد و .... فصل چهارم: عوامل حبط از دیدگاه روایات می باشد، مانند نپذیرفتن ولایت علی (ع) بی صبری هنگام مصیبت، ترک عمدی نماز و.... فصل پنجم: بیان مسأله و عوامل تکفیر از دیدگاه قرآن کریم، مانند ایمان، توبه نصوح،‌تقوی، صدقه پنهانی و .... فصل ششم: بیانگر عوامل تکفیر از دیدگاه روایات می باشد مانند آشکارا سلام گفتن، شفاعت، ولایت و حب اهل البیت (ع) و... لازم به ذکر است، در این تحقیق نظریه ها و اقوال فرق اسلامی راجع به احباط و تکفیر بیان گردیده و بعد از نقد و بررسی آنها قول معتبر پذیرفته شده است.

رساله حاضر به منظور بررسی اندیشه ی عدالت صحابه پیامبر گرامی اسلام (ص) در یک مقدمه چهار فصل و نتیجه کلی مباحث تهیه تنظیم گردیده است به این بیان که: در مقدمه به معرفی موضوع و اهمیت آن پرداخته شده است. و فصل حاوی مباحث کلی از قبیل پیشینه ای تاریخی موضوع، اشاره ای به تحقیقات انجام شده در این زمینه اهداف و فرضیه این تحقیق و نیز توضیح کلمات و اصطلاحات کلیدی این مبحث است. و فصل دوم به ریشه یابی این اندیشه اختصاص یافته روی اهداف و انگیزه های طرح این نظریه تکیه ی بیشتر شده است. در فصل سوم دیدگاهها و نظریات عمده در این موارد معرفی شده و فصل چهارم که خود دارای دو بخش است به نقد و بررسی ادله ای این نظریه اختصاص دارد: در بخش اول آیاتی از قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته که شامل آیات ستایشگر و نکوهشگر می شود. و در بخش دوم روایات مربوط به این بحث بررسی شده است. مهمترین اهدافی که برای رسیدن به آنها در این نوشتار سعی گردیده است.1- بیان عدم انطباق اندیشه مذکور با صریح قرآن کریم، روایات صحیحه موجود در منابع معتبر اهل سنت و نیز حقایق تاریخی مورد قبول آنها. 2- تبیین تناقص در مواضع هواداران این نظریه از جهات مختلف. 3-بررسی مفصل انگیزه ها و اهداف طراحان این اندیشه. 4-توجه به این نکته مهم که خوش بینی چشم بسته و بیش از حد به صحابه نه تنها به نفع اسلام و مسلمین نبوده و نیست که پیامدهای بسیار خطرناکی را در پی داشته و دارد.

چکیدهنوشتار حاضر را با عنوان دیه جنایت بر میت از دیدگاه اهل سنت و حقوق موضوعه تدوین کردیم. جنایت بر میت به طور عمدی یا غیر عمدی ارتکاب می‌یابد. جنایتی که در اینجا موجب دیه می‌شود در قالب افعالی همچون مثله کردن، سوزاندن جسد و بریدن اعضا بروز می‌کند. این نوع جنایت از دیدگاه فقهای اسلام قابل توجه بوده است. همچنین، قانونگذار اسلامی نیز بر پایه فتاوی و نظرات فقهاء، موادی از قانون مجازات اسلامی را به این موضوع اختصاص داده است. دیه جنایت بر میت در ذیل عنوان دیات مطرح می‌شود و در برخی از احکام با سایر دیات متفاوت است. مقدار این دیه یک دهم دیه کامل انسان زنده است و به نسبت اعضای بدن یک انسان سالم محاسبه می‌شود. هم در موارد عمدی و هم خطایی پرداخت کننده دیه خود جانی است. این دیه حال است و به ورثه میت تعلق نمی‌گیرد. بنابراین، دریافت کننده هم خود میت است و دیه مزبور صرف امور خیریه برای وی می‌شود. با این همه، قطع اعضای میت برای پیوند به دیگری در صورتی که با وصیت او باشد دیه ندارد و این موضوع نیز مورد پذیرش فقهاست. فقهای اهل سنت در این موارد نظرات گوناگون را ارائه کرده اند که در این نوشتار به آنها نیز پرداخته ایم. بنا بر تعریف لغت شناسان و فقهاء دیه مال بدل از قصاص است که در مواردی که جنایت غیرعمد و خطای محض است و یا در جنایت‌های عمدی که قصاص در آنها به هر علتی منتفی می‌شود و یا توسط مجنی علیه و یا ورثه با جانی مصالحه می‌شود به جانی یا اولیای دم تعلق می‌گیرد. همانطور که درباره ماهیت دیات بین فقها اختلاف نظر است؛ عده‌ای از فقهاء ماهیت دیه جنایت بر میت را هم مانند سایر دیات جبران خسارت می‌دانند و معتقدند که علاوه بر خود جانی عاقله و یا بیت المال نیز می‌توانند در شرایطی دیه را پرداخت کنند و عده‌ای دیگر، آن را کیفری می‌دانند که فقط باید توسط خود جانی ادا شود. علاوه بر این، به خاطر شنیع بودن جرم جنایت بر میت، و جریحه دار کردن احساسات عمومی در موارد عمدی قانونگذار تعزیر جانی را هم پیش بینی کرده است.واژگان کلیدی: جنایت بر میت، دیه، جبران خسارت، مجازات، سوزاندن، مثله کردن، پیوند اعضاء، مرگ مغزی

زیارت قبور از جمله مسائل فقهی است که همواره بین مسلماناندر طول تاریخ به عنوان یک سنت حسنه، رایج بوده است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم)بارهابه قبرستانبقیعرفته و به اهل قبور سلام و درود می فرستادند و برای آنان طلب آمرزش می نمودند.و مسلماناننیز بر سر قبور مردگان خود حضور یافته و آنها را زیارت می کردند و قرآن تلاوت نموده و ثواب آن را بر مردگان خود هدیه می کردند. این سنت حسنه، همچنان بین مسلمانان ادامه دارد.اولین شخصی که با این سنت حسنه، به مخالفت پرداخت، ابن تیمیه بود. ایشان تنها با استناد به حدیث « شد رحال» ( بار سفر بستن) «بار سفر بسته نمی شود جز مساجد سه گانه، مسجد الحرام ، مسجد الاقصی و مسجدالنبی». رفتن برای زیارت قبور را نیزیک سفر معصیت انگاشته و مسلمان را از رفتن به زیارت قبور باز داشته است. سپس فرقه وهابیت، با پیروی از افکار ابن تیمیه، مسلمان را از رفتن به زیارت قبور مردگان خویش، منع می کنند. چه بسا زائران قبور را، به عمل شرک نسبت می دهند و آنان را مشرک می دانند. آنانهمواره در تلاش هستند تا با ایجاد فتنه بین مسلمانان، تفرقه بیندازند. یکی از فتنه های وهابیت، تحریم زیارت قبور است. وهابی ها حتی با زیارت قبر پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله)مخالفت می کنند. در این پایان نامه مشروعیت زیارت قبور از دیدگاه اهل سنت با نظر به شبهات وهابیت،مورد بررسی قرار گرفته است و به روش توصیفی_ تحلیلی تدوین شده است. با توجه به اهمیت این موضوع، آداب زیارت قبور، آرا و نظرات علما و دانشمندان اهل سنت، زیارت قبر پیامبر(ص) وو استناد فرقه وهابیت به حدیث «شد رحال» مورد کنکاش قرار گرفته است .

چکیده ندارد.

موضوع و هدف پایان‌نامه ‌پیش‌رو، تحقیق ‌گسترده ‌و همه ‌جانبه ‌پیرامون ‌مفهوم وعده در قرآن کریم‌ می‌باشد. تحقیقات قرآنی ‌نشان ‌می‌دهد قرآن‌ مستقیم‌ وغیرمستقیم‌ به این‌ موضوع ‌پرداخته‌است. ناگفته‌ پیداست‌ هر امری‌ که ‌ازجانب خداوند حکیم صادر می گردد، بر اساس مصلحت بشروحکمت بالغه الهی است و اساسا صدور امور بیهوده و بی‌هدف از سوی باریتعالی محال علی الاطلاق بوده و منتفی است. بایستی توجه نمود که سرشت آدمی اینگونه است که ‌تا میل به انجام کاری نداشته باشد آن را انجام نمی‌دهد، خداوند لذت های پیش روی بشر را بدین منظور وعده می دهد که انگیزه ای برای انسان ایجاد کند. درختان انبوه که رودها از زیر آن جاری است و خوراکی های لذیذ را برای عده ای وعده ‌می‌دهد، زیرا درک درجات بالای انسانی در آغاز راه برای انسان سخت است، برای ایجاد انگیزه و حرکت دادن انسان همین وعده های ملموس کفایت می کند. درسطح بالاتری هم‌، خشنودى پروردگار بعنوان وعده عالی تلقی می گردد بدین معنا که وعده های قرآن بر اساس مخاطب‌ متغیراست، کما اینکه قرآن اشاره به این مطلب دارد که: (کسانی که انفاق می کنند و کارهای خیر انجام می دهند تنها خشنودی و رضایت پروردگار‌ر‌امی‌خواهند). خدا بیش ازآنچه که‌وعده داده است خواهد ‌بخشید ولی انسان قادر به درک آن نعمت ها نیست. از زاویه ای دیگربرخی از وعده ها در دوره حیات با سعادت نبی گرامی اسلام( ص) رخ داده است و بخشی‌دیگر از وعده ها اختصاص به جهان دیگر دارد که دسته ای از وعده ها خطاب به سائر انبیاء عظام الهی است و دسته ای از آنها مخصوص به‌ پیامبر اعظم ‌و مسلمانان می‌باشد که البته هر بار حامل پیامی نو و امید بخش و نوید دهنده برگ زرینی از تاریخ نورانی اسلام را برای مسلمانان رقم بوده است. درخصوص وعد گفته شده ‌وعده به معنی عهداست، و در اصطلاح تعهد نمودن به انجام کاری است، خواه خیر باشد یا شر. علما و مفسران تفاوتهایی بین وعده و وعید و وعده با عهد قایل شده اند. وعده در قرآن بصورت مکرر آمده‌ و این مسئله در سراسر کتاب نورانی الهی به شکل اعطاءنعمت، شفاعت، نصرت و غلبه بر دشمنان و نظایر آن به چشم می خورد و آیات دال بر حق و حتمی بودن وعده های خدا نسبت به نبی گرامی اسلام (ص) و جمیع مسلمانان، جزء مفاهیم پرشمار قرآن به حساب می آید.